Aktualności

Zajęcie pasa drogowego stosownie do brzmienia art. 40 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260 z późn. zm.) na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga uzyskania zezwolenia zarządcy drogi wydanego w formie decyzji administracyjnej. Z tego tytułu, zgodnie z przepisami ustawy o drogach publicznych, pobiera się również opłaty. Należy zauważyć, że ustawa o drogach publicznych w niniejszym zakresie nie przewiduje żadnych zwolnień z obowiązku uzyskiwania zezwoleń, jak też z obowiązku uiszczenia opłat za zajęcie pasa drogowego.

Zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2010 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21 poz. 112 z późn. zm.) na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządy nieruchomości, obiektu albo urządzenia. Plakat wyborczy umieszczony w pasie drogowym jest reklamą w rozumieniu przepisu art. 4 pkt. 23 ustawy o drogach publicznych, reklamą jest bowiem nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, nie będący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę. Natomiast plakat wyborczy należy do pojęcia materiału wyborczego, czyli zgodnie z kodeksem wyborczym jest to każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami, pochodzącego od komitetu wyborczego wyraźnie oznaczonego w tym materiale. Ponadto przepisy Kodeksu wyborczego nie precyzują formy zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w nim plakatu wyborczego. Jednak w ocenie Departamentu Dróg i Autostrad w przypadku pasa drogowego do umieszczenia plakatu wyborczego mają zastosowanie przepisy ustawy o drogach publicznych. Należy podkreślić, iż orzecznictwo dotyczące umieszczenia w pasie drogowym plakatu wyborczego nie jest jednolite. Zatem pogląd zaprezentowany w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 marca 2013 r. sygn. akt III SA/Kr 686/12 cyt. „Plakat wyborczy, spełniający cechy materiału wyborczego w rozumieniu art. 109 §1 i §2 ustawy z 2011 r. – Kodeks wyborczy, nie jest reklamą w rozumieniu art. 40 ust. 2 pkt. w zw. z art. 4 pkt. 23 u. d. p. i jego umieszczenie w pasie drogi nie podlega dyspozycji przepisu art. 40 ust. 1 w zw. z ust. 2 pkt. 3 u. p. d…” nie jest poglądem dominującym w orzecznictwie. W niektórych orzeczeniach sądów „reklama” jest pojęciem o wiele szerszym od „materiału wyborczego” i zawiera w sobie to pojęcie. Zgodnie bowiem z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. akt II GSK 1718/12, w którym stwierdzono, iż cyt. „… Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (dalej GDDKiA) decyzją z (…) grudnia 2011 r. nałożył na Komitet Wyborczy P. karę pieniężną w wysokości 12.400 zł za samowolne zajęcie pasa drogowego drogi krajowej nr (…) w okresie od (…) września 2011 r. do (…) października 2011 r. poprzez umieszczenie powyższych plakatów wyborczych…”. Sąd orzekł, iż cyt. „Komitet wyborczy po jego utworzeniu jest niewątpliwie jednostką organizacyjną partii politycznej. W konsekwencji też jeżeliby to komitet wyborczy zajmował pas drogowy bez zezwolenia, to do niego też powinna być kierowana decyzja, o jakiej mowa w art. 40 ust. 12 u. d. p.”. Dodatkowo w wyroku WSA w Szczecinie z dnia 29 sierpnia 2013 r. sygn. akt II SA/Sz 1227/12 wskazano, iż „Przyjęta we wskazanych wyrokach wykładnia zależności pomiędzy ustawą o drogach publicznych i Kodeksem wyborczym prowadzi do zaprzeczenia ratio legis art. 39 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, o którym była już wyżej mowa. Zaakceptowanie prezentowanego w powyższych wyrokach stanowiska miałoby taki wydźwięk, że zawsze zachodziłaby po stronie organu rozpatrującego wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego konieczność oceny czy zajęcie to nie zagraża bezpieczeństwu w ruchu drogowym w danym miejscu w przypadku zamieszczenia na jakimkolwiek nośniku plakatu reklamującego np. towar spożywczy, sklep czy przedstawienie teatralne lub promującego określonego aktora czy reżysera, zaś dla zamieszczenia w takim samym miejscu plakatu o takich samych wymiarach, ale z podobizną kandydata w wyborach parlamentarnych czy samorządowych, wystarczyłaby zwykła zgoda, a zatem nie wystąpiłaby określona przepisem ustawy o drogach publicznych konieczność rozpatrzenia wniosku w drodze decyzji administracyjnej, a więc między innymi pod kątem wymogów bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Innymi słowy ocena płynąca z wymogu zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym nie zależałaby od potencjalnych zagrożeń wynikających z realiów planowanego zajęcia pasa drogowego, charakterystyki drogi i ruchu drogowego w danym miejscu, tylko od kwalifikacji prawnej treści konkretnej reklamy, co w żaden sposób nie da się racjonalnie pogodzić z celem przepisów ustawy o drogach publicznych regulujących kompleksowo zagadnienie zajęcia pasa drogowego pod urządzenia i przedmioty niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami i potrzebami ruchu drogowego”. W ocenie Departamentu umieszczenie plakatu wyborczego jest niewątpliwie czynnością wymagającą zezwolenia zarządcy drogi i uiszczenia opłaty. GDDKiA