Aktualności

Historia naszej służby ma swój początek w powstaniu II Rzeczpospolitej. Już w roku 1917 na ziemiach polskich wraz z organizacją polskiej służby zdrowia podjęto też działania zmierzające do utworzenia pierwszych w wolnej Polsce służb sanitarno-epidemiologicznych. Uwieńczeniem tych prac było utworzenie 21 listopada 1918 r. Państwowego Centralnego Zakładu Epidemiologicznego – przemianowanego później na Państwowy Zakład Higieny oraz uchwalenie przez Sejm Ustawodawczy dnia 19 lipca 1919 r. Zasadniczej Ustawy Sanitarnej  (Dz. Ustaw Nr 63 poz. 371), której wykonanie powierzono Ministrowi Zdrowia Publicznego. W tym miejscu, pragnę nadmienić, że w moim przekonaniu (nie prawnika a urzędnika państwowego oraz higienisty i epidemiologa) ustawa ta jest doskonałym przykładem niezwykle potrzebnego, wizjonerskiego, ale przede wszystkim dobrego aktu legislacyjnego, o czym świadczą przyjęte w niej ponadczasowe postanowienia i rozwiązania – zapisane jedynie w 11 artykułach – wybiegające poza ówczesne czasy i niezmiennie aktualne do dnia dzisiejszego. Jako przykład podam tylko zapisy dotyczące opieki sanitarno-lekarskiej nad dziećmi, nadzór nad personelem medycznym, szkolnictwem, ochroną powietrza, wyrobem i sprzedażą oraz produkcją kosmetyków, a także nad środkami spożywczymi i przedmiotami użytku oraz dopuszczaniem na rynek krajowy środków leczniczych.

Rozwijająca się dynamicznie Polska i rosnące potrzeby jej obywateli spowodowały, że w latach 30-tych ubiegłego wieku, utworzono 13 filii „warszawskiego” Państwowego Zakładu Higieny, w tym tę najbliższą nam Małopolanom – w Krakowie. Od samego początku swojego istnienia każda z filii w swojej strukturze organizacyjnej posiadała trzy oddziały: bakteriologiczny, badania żywności i przedmiotów użytku oraz badania wody. Te struktury sanitarne przetrwały lata okupacji, bowiem nawet niemieckie władze okupacyjne w obawie przed chorobami zakaźnymi nie miały wątpliwości dotyczących celowości i skuteczności ich działalności sanitarnej  i przeciwepidemicznej. W latach powojennych służby sanitarne odbudowywały się biorąc czynny udział w zwalczaniu wielkich epidemii (m.in. duru brzusznego, gruźlicy oraz błonicy).

W roku 1952 na bazie filii wojewódzkich Państwowego Zakładu Higieny utworzone zostały wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne – w tym również krakowska.

Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej wytyczone prawie 100 lat temu nie wiele straciły na aktualności, a dodatkowo pojawiły się nowe, wynikające z potrzeb i zagrożeń cywilizacyjnych obecnego świata, w tym zagrożenia bioterroryzmem, promieniowaniem radiacyjnym, hałasem czy choćby środkami zastępczymi (tzw. dopalacze) i chyba najważniejsze – wzrastającą liczbą chorób niezakaźnych.

Przez te wszystkie lata Państwowa Inspekcja Sanitarna była „z ludźmi i dla ludzi”. Dbała i dba o zdrowie naszych dziadków, rodziców, nas samych i naszych dzieci oraz wnuków, towarzyszy nam od dnia narodzin, przez całe nasze życie, a nawet po śmierci, bowiem nasza służba celem zapewnienia bezpieczeństwa epidemiologicznego zajmuje się nie tylko nadzorem sanitarnym nad pomieszczeniami użyteczności publicznej (w tym żłobków, przedszkoli, szkół, szpitali), zakładami pracy, prowadzi sprawy z zakresu chorób zawodowych, ochrony przeciwepidemicznej, radiacyjnej, nadzoruje wodociągi i jakość wody do spożycia przez ludzi, żywność, wykonuje badania sanitarne, nadzoruje szczepienia, walczy ze środkami psychoaktywnymi, ale także sprawuje nadzór nad cmentarzami, ekshumacjami i transportem zwłok. Potrafimy skutecznie dotrzeć do obywateli z programami edukacyjnymi i profilaktycznymi. To właśnie my uczymy zdrowych nawyków i unikania różnorakich zagrożeń zdrowotnych. Ponadto, nasze wieloletnie doświadczenie i wiedza, które przekazujemy sobie w kolejnych pokoleniach pracowników naszej służby sprawiają, że wielokrotnie skutecznie uczestniczymy m.in. w rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych w ramach współdziałania służb zespolonych w województwie i powiatach.

Mając na uwadze te wszystkie lata w służbie dla zapewnienie możliwie najwyższego bezpieczeństwa epidemiologicznego i szeroko pojętej ochrony zdrowia mieszkańców Małopolski, a także poprawy ich warunków życia, nauczania, wychowania i pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna województwa małopolskiego planuje uczcić tę rocznicę okolicznościową, uroczystą konferencją nt.: Zdrowie najwyższym dobrem i celem – historia i efekty 100 lat działalności służb sanitarno-epidemiologicznych w Małopolsce, która odbędzie się w dniu 30 września 2019 r. w Kopalni Soli „Wieliczka”. Patronat nad naszą konferencją objęli osobiście Pan Minister Jarosław Pinkas – Główny Inspektor Sanitarny, Pan Piotr Ćwik – Wojewoda Małopolski oraz Pan Witold Kozłowski – Marszałek Województwa Małopolskiego.

Wydarzeniem tym pragniemy zwieńczyć obchody jubileuszu na terenie naszego województwa oraz wręczyć zasłużonym pracownikom Państwowej Inspekcji Sanitarnej przyznane odznaczenia. Wśród zaproszonych gości planowany jest udział m.in. pochodzących z Małopolski ministrów i/lub osób z kierownictwa resortów: zdrowia, sprawiedliwości, infrastruktury, nauki i szkolnictwa wyższego, spraw wewnętrznych i administracji, Głównego Inspektora Sanitarnego, Głównego Inspektora Sanitarnego MSWiA, małopolskich parlamentarzystów, Dyrektora Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny oraz przedstawicieli wojewódzkich i powiatowych władz samorządowych, a także zespolonych służb i inspekcji oraz instytucjonalnych, małopolskich przyjaciół naszej służby.

Tekst: Organizatorzy